ฉบับที่..2.. ปีที่.. 2.. วันที่.. 12..เดือน .. กรกฎาคม ..พ.ศ.. ..2547
เตือนการระบาดของหนอนห่อใบข้าว
สภาพอากาศมีฝนตกชุกเป็นช่วง ๆ เมฆครึ้มตลอดวัน มักเกิดการระบาดหนอนห่อใบข้าวในแปลงกล้า ในแปลงปักดำหรือนาหว่านในเขตจังหวัดอีสานตอนบน ได้แก่ จังหวัดอุดรธานี อ.พิบูลรัตน์, อ.บ้านดุง ประมาณ 5,000 ไร่ จังหวัดสกลนคร อ.สว่างแดนดิน และ 10 อำเภอ 43 ตำบล รวมพื้นที่สำรวจ 9,038 ไร่ จังหวัดหนองคาย อ.บึงกาฬ, อ.ศรีวิไล มีหนอนห่อใบข้าวระบาดเป็นบริเวณพื้นที่กว้าง ลักษณะการทำลายตัวหนอนชอนชักใย และดึงใบข้าวหุ้มตัวหนอนแล้วกัดกินภายในใบที่ห่อจะเห็นเป็นทางยาวสีขาวตามใบข้าว ซึ่งในขณะนี้ระบาดในข้าวระยะต้นกล้า เริ่มจะแตกกอ หรือปักดำใหม่ ๆ
วงจรชีวิต


ระยะไข่ เป็นกลุ่มไข่พบตามใบ ไข่แต่ละฟองจะใสสีขาวปนเหลือง ลักษณะรูปไข่ค่อนข้างแบน มีจำนวน 10-12 ฟอง/กลุ่ม
ระยะตัวหนอน ตัวหนอนโตเต็มที่สีเขียวแกมเหลือง หัวสีน้ำตาลแก่
ระยะตัวเต็มวัย เป็นผีเสื้อกลางคืนขนาดเล็ก สีน้ำตาลอ่อน ปีกสีเหลืองปนน้ำตาล และมีแถบสีน้ำตาลเข้ม มี 2-3 แถบ พาดขวางปีกคู่หน้า

การป้องกันกำจัด

1. ให้เกษตรกรหมั่นสำรวจแปลงนาเป็นระยะ ๆ สม่ำเสมอ ลดการใช้สารเคมีช่วงปักดำแรกถึง 45 วัน เพราะจะมีศัตรูธรรมชาติขยายพันธุ์ เช่น แมงมุม แมลงปอ ตัวห้ำ ตัวเบียน หลายชนิด
2. หากท่านสำรวจพบหนอนม้วนใบข้าว ตั้งแต่ 10 ใบม้วน/กอขึ้นไป จึงควรควบคุมด้วยสารเคมี ถ้าพบใบม้วนที่มีหนอนม้วนใบทำลาย 20% ขึ้นไป ให้พิจารณาทางเลือกอื่น เช่น น้ำหมักชีวภาพปราบแมลงแทน
3. ระยะข้าวแตกกอ ถึงออกรวง พบข้าวใบม้วนเพราะถูกหนอนม้วนใบทำลาย ตั้งแต่ 5 ใบม้วน/กอหรือพบใบม้วนตั้งแต่ 10 % ขึ้นไป ควบคุมด้วยสารเคมีเป็นขั้นสุดท้าย
4. หากท่านต้องใช้สารเคมีควรเลือกใช้สารเคมีเฉพาะเจาะจง และฉีดพ่นเป็นจุด ๆ เฉพาะมีการระบาดเท่านั้น ใช้สารเคมีพวกคาร์โบซัลแฟน ชื่อการค้า พอสซ์(Posse 20%) EC อัตราการใช้ 80 ซีซีต่อน้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นบริเวณที่ระบาดเป็นจุด ๆ เท่านั้น ไม่ควรฉีดพ่นปูพรมทั่วแปลงเพราะจะทำให้แมลงศัตรูธรรมชาติตัวห้ำ ตัวเบียน ตาย

   
ศัตรูธรรมชาติของหนอนห่อใบข้าว

1. แตนเบียนหนอนบราโคนิค วางไข่ลงบนตัวหนอนห่อใบข้าว ทำให้หนอนตายแล้วจะรังไหมเล็ก เป็นระยะ ดักแด้ขอนแตนเบียน
2. แตนเบียนหนอนอะแพนทีเลส เบียนหนอนห่อใบข้าว
3. แตนเบียนหนอนยูโลฝิด
4. แตนเบียนหนอนอีลาสมัส
5. แตนเบียนดักแด้ แซนโธพิมปล้า ฟลาโวลิเนีย ตัวมีลำตัวสีเหลือง มีขีดสีดำที่ส่วนบนของอก

ข้อแนะนำ

1. ให้เกษตรกรหมั่นสำรวจตรวจนับศัตรูข้าวอย่างสม่ำเสมอ เมื่อพบมีร่องรอยศัตรูข้าว หนอนห่อใบข้าว หากต้นข้าวอยู่ระยะต้นกล้าและมีการปักดำใหม่ การระบาดหนอนห่อใบข้าวจะไม่กระทบต่อผลผลิตข้าว เพราะต้นข้าจะสร้างส่วนมาชดเชยแทน
2. ควรอนุรักษ์ศัตรูธรรมชาติไว้ควบคุมศัตรูข้าวในนา งดการใช้สารเคมีช่วงแรกหลังปักดำแล้วภายใน 45 วัน เพื่อให้ศัตรูธรรมชาติ เช่น กลุ่มพวกตัวห้ำ มีแมงมุม ด้วงดิน และอื่น ๆ กลุ่มตัวเบียนมีแมลงวันก้นขน แตนเบียนบราโคนิค อะแพนทีเลส แตนเบียนดักแด้แซนโธพิมปล้า ควบคุมตามธรรมชาติเอง ควรเฝ้าระวังแต่ถ้าหากต้นข้าวอยู่ในระยะตั้งท้อง จึงตัดสินใจใช้สารเคมีเป็นลำดับสุดท้าย
3. หากท่านสงสัยโปรดติดต่อสอบถาม ศูนย์บริหารศัตรูพืช ใกล้บ้านท่าน หรือแจ้งข่าวศูนย์บริการถ่ายทอดเทคโนโลยีประจำตำบล และสำนักงานเกษตรอำเภอ จังหวัด ใกล้บ้านท่านต่อไป

ที่มา สุวัฒน์ รวยอารีย์ เรียนรู้การจัดการแมลงศัตรูข้าวโดยวิธีผสมผสาน กองกีฎและสัตววิทยา กรมวิชาการเกษตร(2544)

กลับหน้ารวมข่าว