เตือนการระบาดของหนอนห่อใบข้าว
|
|
สภาพอากาศมีฝนตกชุกเป็นช่วง
ๆ เมฆครึ้มตลอดวัน มักเกิดการระบาดหนอนห่อใบข้าวในแปลงกล้า ในแปลงปักดำหรือนาหว่านในเขตจังหวัดอีสานตอนบน
ได้แก่ จังหวัดอุดรธานี อ.พิบูลรัตน์, อ.บ้านดุง ประมาณ 5,000 ไร่ จังหวัดสกลนคร
อ.สว่างแดนดิน และ 10 อำเภอ 43 ตำบล รวมพื้นที่สำรวจ 9,038 ไร่ จังหวัดหนองคาย
อ.บึงกาฬ, อ.ศรีวิไล มีหนอนห่อใบข้าวระบาดเป็นบริเวณพื้นที่กว้าง ลักษณะการทำลายตัวหนอนชอนชักใย
และดึงใบข้าวหุ้มตัวหนอนแล้วกัดกินภายในใบที่ห่อจะเห็นเป็นทางยาวสีขาวตามใบข้าว
ซึ่งในขณะนี้ระบาดในข้าวระยะต้นกล้า เริ่มจะแตกกอ หรือปักดำใหม่ ๆ |
วงจรชีวิต |
|
ระยะไข่ เป็นกลุ่มไข่พบตามใบ ไข่แต่ละฟองจะใสสีขาวปนเหลือง ลักษณะรูปไข่ค่อนข้างแบน
มีจำนวน 10-12 ฟอง/กลุ่ม
ระยะตัวหนอน ตัวหนอนโตเต็มที่สีเขียวแกมเหลือง หัวสีน้ำตาลแก่
ระยะตัวเต็มวัย เป็นผีเสื้อกลางคืนขนาดเล็ก สีน้ำตาลอ่อน ปีกสีเหลืองปนน้ำตาล
และมีแถบสีน้ำตาลเข้ม มี 2-3 แถบ พาดขวางปีกคู่หน้า
|
การป้องกันกำจัด |
|
1. ให้เกษตรกรหมั่นสำรวจแปลงนาเป็นระยะ
ๆ สม่ำเสมอ ลดการใช้สารเคมีช่วงปักดำแรกถึง 45 วัน เพราะจะมีศัตรูธรรมชาติขยายพันธุ์
เช่น แมงมุม แมลงปอ ตัวห้ำ ตัวเบียน หลายชนิด
2. หากท่านสำรวจพบหนอนม้วนใบข้าว ตั้งแต่ 10 ใบม้วน/กอขึ้นไป จึงควรควบคุมด้วยสารเคมี
ถ้าพบใบม้วนที่มีหนอนม้วนใบทำลาย 20% ขึ้นไป ให้พิจารณาทางเลือกอื่น
เช่น น้ำหมักชีวภาพปราบแมลงแทน
3. ระยะข้าวแตกกอ ถึงออกรวง พบข้าวใบม้วนเพราะถูกหนอนม้วนใบทำลาย ตั้งแต่
5 ใบม้วน/กอหรือพบใบม้วนตั้งแต่ 10 % ขึ้นไป ควบคุมด้วยสารเคมีเป็นขั้นสุดท้าย
4. หากท่านต้องใช้สารเคมีควรเลือกใช้สารเคมีเฉพาะเจาะจง และฉีดพ่นเป็นจุด
ๆ เฉพาะมีการระบาดเท่านั้น ใช้สารเคมีพวกคาร์โบซัลแฟน ชื่อการค้า พอสซ์(Posse
20%) EC อัตราการใช้ 80 ซีซีต่อน้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นบริเวณที่ระบาดเป็นจุด
ๆ เท่านั้น ไม่ควรฉีดพ่นปูพรมทั่วแปลงเพราะจะทำให้แมลงศัตรูธรรมชาติตัวห้ำ
ตัวเบียน ตาย
|
|
|
ศัตรูธรรมชาติของหนอนห่อใบข้าว |
|
1.
แตนเบียนหนอนบราโคนิค วางไข่ลงบนตัวหนอนห่อใบข้าว ทำให้หนอนตายแล้วจะรังไหมเล็ก
เป็นระยะ ดักแด้ขอนแตนเบียน
2. แตนเบียนหนอนอะแพนทีเลส เบียนหนอนห่อใบข้าว
3. แตนเบียนหนอนยูโลฝิด
4. แตนเบียนหนอนอีลาสมัส
5. แตนเบียนดักแด้ แซนโธพิมปล้า ฟลาโวลิเนีย ตัวมีลำตัวสีเหลือง มีขีดสีดำที่ส่วนบนของอก
|
ข้อแนะนำ |
|
1. ให้เกษตรกรหมั่นสำรวจตรวจนับศัตรูข้าวอย่างสม่ำเสมอ
เมื่อพบมีร่องรอยศัตรูข้าว หนอนห่อใบข้าว หากต้นข้าวอยู่ระยะต้นกล้าและมีการปักดำใหม่
การระบาดหนอนห่อใบข้าวจะไม่กระทบต่อผลผลิตข้าว เพราะต้นข้าจะสร้างส่วนมาชดเชยแทน
2. ควรอนุรักษ์ศัตรูธรรมชาติไว้ควบคุมศัตรูข้าวในนา งดการใช้สารเคมีช่วงแรกหลังปักดำแล้วภายใน
45 วัน เพื่อให้ศัตรูธรรมชาติ เช่น กลุ่มพวกตัวห้ำ มีแมงมุม ด้วงดิน
และอื่น ๆ กลุ่มตัวเบียนมีแมลงวันก้นขน แตนเบียนบราโคนิค อะแพนทีเลส
แตนเบียนดักแด้แซนโธพิมปล้า ควบคุมตามธรรมชาติเอง ควรเฝ้าระวังแต่ถ้าหากต้นข้าวอยู่ในระยะตั้งท้อง
จึงตัดสินใจใช้สารเคมีเป็นลำดับสุดท้าย
3. หากท่านสงสัยโปรดติดต่อสอบถาม ศูนย์บริหารศัตรูพืช ใกล้บ้านท่าน
หรือแจ้งข่าวศูนย์บริการถ่ายทอดเทคโนโลยีประจำตำบล และสำนักงานเกษตรอำเภอ
จังหวัด ใกล้บ้านท่านต่อไป
|
ที่มา |
สุวัฒน์ รวยอารีย์
เรียนรู้การจัดการแมลงศัตรูข้าวโดยวิธีผสมผสาน กองกีฎและสัตววิทยา กรมวิชาการเกษตร(2544) |