|
|
ชื่อวิทยาศาสตร์
|
Tinospora
crispa (L.) Miers ex Hook.f. & Thoms.
Tinospora rumphii Boerl.
Tinospora tuberculata Beaumee |
วงศ์ |
Menispermaceae |
ชื่อท้องถิ่น |
จุ่งจริงตัวแม่,
เจ็ดมูลย่าน, เจ็ตมูลหนาม, จุ่งจิง, เครือเขาฮ่อ , ตัวเจ็ตมุลย่าน, เถาหัวด้วน
, เจ็ตหมุนปลูก |
ลักษณะทั่วไป |
ลำต้น |
เป็นพันธุ์ไม้เถาเลื้อย เถากลมโตขนาดนิ้วมือ ประมาณ 1-1.5 ซม เถาอ่อนผิวเรียบสีเขียว
เถาแก่สีน้ำตาลอมเขียว ผิวขรุขระ เป็นปุ่มๆ ยางมีรสขมจัด ขึ้นเกาะต้นไม้อื่น
มักจะมีรากอากาศคล้ายเชือกเส้นเล็กๆ ห้อยลงมาเป็นสาย |
ใบ |
เป็นใบเดี่ยว รูปใบพลูหรือรูปหัวใจ โคนใบหยักเว้า มีเส้นใบ 5-7 เส้นที่เกิดจากจุดโคนใบ
|
ดอก |
ออกดอกเป็นช่อตามกิ่งแก่ตรงบริเวณซอกใบหรือปลายกิ่ง ดอกขนาดเล็กสีเหลืองอมเขียว,
แดงอมชมพู, เขียวอ่อน, เหลืองอ่อน ช่อดอก ยาว 5-20 เซนติเมตร ประกอบด้วยกลีบดอก
กลีบเลี้ยงอย่างละ 6 กลีบ |
ผล |
มีลักษณะเป็นรูปไข่ กลมรี สีเหลืองถึงแดง ขนาด 2-3 ซม. มีเนื้อเยื่อบางๆหุ้มเมล็ด |
การขยายพันธุ์ |
ปลูกโดยใช้เมล็ดหรือตัดชำเถาแก่ |
ส่วนที่ใช้ |
เถาแก่ |
|
|
สารออกฤทธิ์ |
|
1.สารกลุ่ม
terpenoid เช่น Borapetoside A ,Borapetoside B, Borapetol A , Tinocrisposide
เป็นต้น
2. สารกลุ่ม Alkaloids เช่น N-formylannonaine, N-acetylnornuciferine
เป็นต้น
นอกจากนี้ยังมีสารในกลุ่มอื่นๆ อีกหลายชนิด |
|
การใช้ประโยชน์ |
|
มีการใช้บอระเพ็ดเป็นยาสมุนไพร
สรรพคุณ แก้ไข้ แก้ร้อนใน กระหายน้ำ บำรุงกำลัง บำรุงไฟธาตุ ช่วยเจริญอาหาร
รักษาโรคฝีดาษ โรคไข้เหนือ โรคไข้พิษทุกชนิด ใบ รักษาพยาธิในท้อง รักษาฟัน
ตำให้ละเอียดพอกฝี แก้ฟกช้ำ ปวดแสบปวดร้อน ผล เป็นยารักษาโรคไข้พิษอย่างแรงและเสมหะเป็นพิษ
รักษาโรคทางเดินปัสสาวะ โรคโลหิตพิการ
ในทางการเกษตร
มีการนำบอระเพ็ดมาใช้ในการป้องกันกำจัดศัตรูพืช เช่น หนอนกอ เพลี้ยกระโดด
เพลี้ยจักจั่น |
|
วิธีใช้ |
ใช้เถาสด
5 กิโลกรัม บดหรือโขลกละเอียด ผสมน้ำ 12 ลิตร ทิ้งไว้ 2 ชั่วโมง แล้วกรองเอาแต่น้ำ
นำไปฉีดพ่นในแปลงพืช โดยฉีดพ่นติดต่อกัน 2 วัน เมื่อมีศัตรูพืช
ก่อนฉีดพ่นควรผสมสารจับใบ หรืออาจใช้ผงซักฟอก , น้ำยาล้างจาน , แชมพู
อย่างใดอย่างหนึ่ง จำนวน 1 ช้อนโต๊ะ ต่อน้ำ 10 ลิตร |
|