| 5ส |
คือ การจัดสถานที่ทำงานให้เป็นระเบียบเรียบร้อย สะอาด สวยงาม ปลอดภัย
โดยมุ่งเน้นที่จะก่อให้เกิดประสิทธิภาพ ของการทำงานและจิตสำนึกในการปรับปรุงสภาพแวดล้อมที่ดีของผู้ปฏิบัติงาน |
| 5ส คำย่อซึ่งแปลมาจาก
5S ซึ่งเป็นอักษรตัวแรกของคำในภาษาญี่ปุ่น 5 คำ คือ SEIRI (เซริ) = สะสาง SEITON (เซตง) = สะดวก SEISO (เซโซ) = สะอาด SEIKETSU (เซเคทซึ) = สุขลักษณะ SHITSUKE (ซิทซึเคะ) = สร้างนิสัย |
|
| ที่มา | การเกิด 5สในประเทศญี่ปุ่น
เริ่มแรกเกิดจากแนวคิดในเรื่องการควบคุมคุณภาพ (Quality control : QC)
ของสินค้า ในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยมีประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นผู้ดูแลและให้ความรู้ ต่อมาบริษัทต่างๆในญี่ปุ่นได้ให้ความสนใจ และเรียนรู้อย่างจริงจัง จนสามารถนำมาใช้เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานและสร้างผลกำไรแก่องค์กรได้อย่างเด่นชัด จากนั้นจึงมีการพัฒนาปรับปรุงจนกลายเป็น QC ในแบบญี่ปุ่น และมีการพัฒนารูปแบบที่ซับซ้อนขึ้น เป็น 5S , TQM เป็นต้น |
|
|
|
| ส.1 : สะสาง | คือ การแยกของที่ต้องการออกจากของที่ไม่ต้องการและขจัดของที่ไม่ต้องการทิ้งไป |
| วิธีการ | 1. สำรวจสิ่งของเครื่องใช้
อุปกรณ์ และเอกสารในสถานที่ทำงาน 2. แยกของที่ต้องการและไม่ต้องการออกจากกัน (ของที่ใช้ได้ ,ใช้ไม่ได้, ไม่ได้ใช้, ไม่เกี่ยวข้องกับงาน) 3. ขจัดของที่ไม่ต้องการทิ้ง ( โดยไม่ขัดต่อกฎระเบียบ) |
| ประโยชน์ที่ได้ | คือ ขจัดความสิ้นเปลืองของการใช้เนื้อที่ อุปกรณ์ ตู้เอกสาร ชั้นวางและสิ่งแวดล้อมดีขึ้น |
  |
|
| ส.2 : สะดวก | คือ
การจัดวางสิ่งของต่างๆ ในที่ทำงานให้เป็นระเบียบ เพื่อความสะดวกต่อการหยิบใช้และปลอดภัย หยิบก็ง่าย หายก็รู้ ดูก็งามตา |
| วิธีการ | 1. ศึกษาวิธีการเก็บวางสิ่งของโดยคำนึงถึงความปลอดภัย
คุณภาพ และประสิทธิภาพ 2. กำหนดที่วางให้แน่ชัด โดยคำนึงถึงการใช้เนื้อที่ 3. เขียนป้ายชื่อแสดงสถานที่วาง และเก็บสิ่งของเครื่องใช้ อุปกรณ์ |
| ประโยชน์ที่ได้ | ขจัดการค้นหาที่เกิดขึ้นบ่อยๆ ลดเวลาในการทำงาน ลดอุบัติเหตุ และตรวจสอบสิ่งต่างๆ ได้ง่ายขึ้น |
|
|
|
| ส.3 : สะอาด | คือ
การทำความสะอาดสถานที่ทำงาน อุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องใช้ และ พร้อมทั้ง ตรวจสอบขจัดสาเหตุของความไม่สะอาดนั้น ๆ |
| วิธีการ | 1. ทำความสะอาดสถานที่ทำงาน 2. กำหนดแบ่งเขตพื้นที่ให้ชัดเจน 3. ขจัดสาเหตุอันเป็นต้นตอของขยะ ความสกปรก 4. ตรวจเช็คเครื่องใช้ อุปกรณ์ ด้วยการทำความสะอาด |
| ประโยชน์ที่ได้ | เกิดสภาพแวดล้อมที่ดี น่าทำงาน ยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องใช้ |
|
|
|
| ส.4 : สุขลักษณะ | คือ การปฏิบัติ 3ส แรกอย่างเป็นนิจและปรับปรุงการปฏิบัติให้ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง |
| วิธีการ | 1. ขจัดมลภาวะซึ่งก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพร่างกาย
สุขภาพจิตของพนักงาน เช่น อากาศเป็นพิษ เสียงดังเกินไป แสงสว่างไม่เพียงพอ ควันและเขม่าฟุ้งกระจายทั่วไป เป็นต้น 2. ปรุงแต่งสถานที่ทำงานให้เป็นระเบียบ สะอาดหมดจดยิ่งขึ้น มีบรรยากาศร่มรื่น น่าทำงาน 3. พนักงานแต่งกายให้ถูกระเบียบ สะอาดหมดจด |
| ประโยชน์ที่ได้ | คือ สุขภาพที่ดีของบุคลากร สถานที่ทำงานเป็นระเบียบเรียบร้อยและน่าทำงาน |
|
|
|
| ส.5 : สร้างนิสัย | คือ การรักษาและปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ 4ส จนเป็นนิสัย และมีวินัยในการทำงาน |
| วิธีการ | ฝึกอบรมพนักงานให้มีความรู้ความเข้าใจ
ต่อกฎระเบียบ มาตรฐานการทำงานต่าง ๆ เพื่อให้สามารถปฏิบัติจนเป็นนิสัย โดยการตอกย้ำเรื่องนี้อย่างสม่ำเสมอ ต่อเนื่องเป็นประจำ |
| ประโยชน์ที่ได้ | บุคลากรมีทัศนคติที่ดีในการทำงาน สร้างภาพพจน์ที่ดีและการบริการที่เป็นเลิศ |
|
|
|
